پیروزی «قلیچ‌داراوغلو» به‌نفع «دمکراسی در ایران» خواهد بود

ایران و انتخابات ترکیه؛

پیروزی «قلیچ‌داراوغلو» به‌نفع «دمکراسی در ایران» خواهد بود

صادق زیباکلام

همۀ حرف‌ها پیرامون انتخابات ترکیه، که فردا برگزار می‌شود را شنیده‌ایم و به‌نظر نمی‌رسد سخن جدیدی مانده باشد.

دو رقیب اصلی، آقایان «اردوغان» و «قلیچ‌داراوغلو» همچنان شانه به شانۀ یکدیگر هستند و اگر قلیچ‌داراوغلو، که یکی دو درصد جلوتر از اردوغان است، در دور اول پیروز نشود، انتخابات می‌رود برای دور دوم. یکصدهزار نفر در داخل کشور و سیصد ناظر بین‌المللی، نظارت بر نحوۀ برگزاری انتخابات می‌نمایند.

حامیان اردوغان بیشتر ساکنین سنتی‌تر و مذهبی‌تر شهرهای کوچک‌تر و مناطق شرقی ترکیه هستند. موفقیت اقتصادی، مباهات به پیشرفت‌های صنایع نظامی، توسل به پان‌ترکیسم، مذهب، ضدیت با سکولاریسم و حمله به همجنس‌گرایان، شعارهای اصلی آقای اردوغان در مبارزات انتخاباتی‌اش بوده.
در مقابل، ساکنین شهرهای بزرگ، اقشار و لایه‌های تحصیلکرده‌تر، جوان‌تر، چپ‌گرایان، کوردها، سکولارها، لیبرال‌ها، زنان و فعالین مدنی، حامیان قلیچ‌داراوغلو هستند.
ناکامی‌های اقتصادی یکی دو سالۀ اخیر و زلزلۀ اسفندماه، به‌زیان آقای اردوغان شده.

پیروزی آقای اردوغان منجر به اقتدارگرایی گسترده‌تر و تمرکز بیشتر قدرت در دست رئیس جمهور، محدودیت دمکراسی، نزدیکی بیشتر ترکیه به روسیه و متقابلاً فاصلۀ بیشتر آنکارا از غرب خواهد شد. درحالی‌که پیروزی قلیچ‌داراوغلو منجر به انتقال قدرت بیشتر به پارلمان شده، فضای سیاسی ترکیه را دمکراتیک‌تر و آنکارا را نزدیک‌تر به اروپا و آمریکا خواهد نمود.
البته دغدغه‌هایی وجود دارد که اگر اردوغان ببازد، آیا حاضر است قدرت را واگذار نماید؟

می‌ماند این پرسش، که پیروزی هر کدام آن‌ها چه تأثیری بر روی کشور ما خواهد داشت؟ بعنوان یک قاعدۀ کلی، هر قدر همسایگان هر کشوری دمکراتیک‌تر باشند، غیر مستقیم کمک به گسترش دمکراسی در آن کشور می‌شود. یقیناً همسایگی طالبان کمکی به دمکراسی در ایران نخواهد کرد، درحالی‌که همسایگی پاکستان، که قوۀ قضاییه‌اش آنقدر استقلال دارد که در برابر نظامیان مقتدر آن‌کشور می‌ایستد و رأی به آزاد شدن عمران خان، که نظامیان وی را بازداشت کرده بودند، می‌دهد؛ و یا ترکیۀ قلیچ‌داراوغلو یقیناً به‌نفع دمکراسی در ایران خواهد بود.