اقتصاد دانان چه می گویند؟/موج چهارم فناوری و اقتصاد چیست و خودکفایی چه معنی دارد؟

 دکتر سلیمانیان
همیشه نوشته ام و هشدار داده ام که عدم وجود ارتباطات سازنده با دنیای پیشرفته اروپا و امریکا و اصولا گروه ۷ باعث عقب ماندگی شدید تکنولوژیک کشور می شود و بدون وجود دسترسی فراگیر به تکنولوژی روز امکان حصول به یک فضای تولیدی رفابتمند و پیشرو در ایران وجود ندارد و به تدریج کشور را در دام عقب ماندگی ساختاری فرو می بریم. توسل حاکمیت به وجود تعداد محدود شرکت های دانش بنیان چاره کار مساله پیشرفت ایران نیست، همانگونه که متخصصین و نخبگان با شتاب بالا در حال مهاجرت هستند، مطمئنا اگر عرصه تکنولوژی در ایران جهانی نشود، بسیاری از این شرکت های دانش بنیان نیز از ایران مهاجرت خواهند کرد.
حاکمیت و دولت ضرورت دارد و ناچار است برای حصول به پیشرفت و توسعه کشور در تمام روابط خارجی خود تجدید نظر کند و تمام موانع ارتباط را از پیش پای بخش خصوصی و دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی و شرکت های تولیدی بردارد و وارد نمابندگی یک رفتار نرمال توام با احترام به قوانین بین المللی در عرصه سیاست جهانی شود و تمایلات واقعی و یا تظاهر گونه جناح های متعصب انقلابی نما را از عرضه سیاست کشور حذف کند.
دکتر ادیب در نوشتاری مقایسه ای روشنگر از اثر تکنولوژی روی تولید و رقابتمندی کشور انجام داده که قابل توجه است و لازم است حکومتیان بارها آن را بخوانند. :

دکتر محمدحسین ادیب، استاد اقتصاد دانشگاه اصفهان
موج چهارم فناوری و اقتصاد چیست و خودکفایی چه معنی دارد؟
ایران در سال ۹۲ به ارزش حدود یک میلیارد و ۵۰۰ ملیون دلار سنگ‌آهن صادر کرد. در سال ۹۴ صادرات سنگ‌آهن تقریبا متوقف شده است. علت توقف صادرات سنگ‌آهن ایران، فناوری موج چهارم است.
در گذشته صادرات سنگ‌آهن با کشتی‌های ۶۰ تا ۷۰ هزارتنی انجام می‌شد. اکنون استرالیا ۴ کشتی ۶۰۰ هزارتنی خریداری کرده است و هزینه حمل از استرالیا به چین فقط ۴ دلار برای هر تن است.
اما هزینه انتقال سنگ‌آهن از بافق یزد تا بندرعباس با فناوری موج دوم ایران ۱۷ دلار است. ایران هرگز نمی‌تواند با فناوری موج دومی با فناوری موج چهارمی استرالیا رقابت کند. مزید بر این مشکل حمل فناوری استخراج در معادن سنگ‌آهن ایران موج دومی است. در حالی‌که در استرالیا موج چهارمی است.
قیمت ورق سرد چین در سال ۲۰۰۱ حدود ۵۴۰ دلار بود. در همان سال‌ها فناوری چین در تولید ورق سرد موج سومی بود. اینک موج چهارمی هست و قیمت آن حدود ۴۵۰ دلار شده است. ۳ دلار امروز معادل یک دلار سال ۲۰۰۱ در بازار جهانی قدرت خرید دارد به عبارت دیگر تورم‌زدایی شده است، دیگر قیمت ورق سرد چین در مقایسه با سال ۲۰۰۱ در واقع ۱۵۰ دلار است.
چینی‌ها در شرف قبضه بازار جهانی فولاد هستند و برج ۱۱۰ طبقه را با فناوری موج چهارمی در ۱۰ ماه می‌سازند. در حالی‌که در تهران یک ساختمان ۵ طبقه با فناوری موج دومی معمولا ۱۸ ماهه ساخته می‌شود. فناوری موج دومی در تولید مسکن بیش از حد نقدینگی را درگیر می‌کند. علت اینکه در ایران از کمبود منابع بانکی گله می‌کنند، استفاده از فناوری‌های قدیمی است. با فناوری جدید در هر مورد نیاز به وام بانکی حداقل به یک ششم کاهش می‌یابد.
در ایران به سبب استفاده از فناوری قدیمی در هر مورد، نیاز به وام بانکی شش برابر عرف جهان است.
استفاده از فناوری قدیمی خواب سرمایه را طولانی کرده و این باعث افزایش میزان بهره در ایران شده است. (منظور از فناوری فقط ابزار‌الات و ماشین نیست. بلکه روش و روش بهره‌وری و فوت‌وفن امور هم هست). اگر از فناوری موج چهارم در حمل و نقل استفاده شود قیمت زمین در ایران به شدت کاهش می‌یابد.
اگر در ایران به جای طرح مسکن مهر دولت در حومه شهرهای بزرگ، شهرهای اقماری احداث می‌کرد و با هزینه دولت شهرهای اقماری را با متروی موج چهارمی به قلب کلان‌شهرها وصل می‌کرد، قیمت زمین به شدت در تهران سقوط می‌کرد.
با قطار شهری موج چهارمی ۵۰۰ کیلومتر طی یک ساعت طی می‌شود. فاصله زمانی شهر اقماری با فاصله ۱۲۰ کیلومتری تا تهران با قطار نسل چهارمی فقط ۱۵ دقیقه است. اگر از ۱۲۰ کیلومتری تهران طی ۱۵ دقیقه با مترو در میدان فردوسی پیاده می‌شدند آیا قیمت زمین در تهران همین حد بود؟
۴۵ هزارمیلیارد تومان منابعی که صرف احداث مسکن مهر شد و اکنون در خیلی مناطق فقط بتن‌آباد ایجاد کرده است، اگر صرف احداث زیرساخت در ۵۰ شهر اقماری در حومه کلان‌شهرهای ایران و وصل آنها با قطار تندرو نسل چهارمی شده بود، به سادگی جمعیت شهرهای اقماری به کلانشهرها وصل شده بود.
در سال ۲۰۰۴ فروش کمپانی جنرال موتور امریکا که با فناوری موج سوم تولید می‌کرد از تولید ناخالص ملی ۱۴۰ کشور جهان بیشتر بود.
در سال ۲۰۰۷ جنرال موتور امریکا به میزان ۲۵۰ میلیارد دلار ورشکست شد. اکنون جنرال موتور با فناوری موج چهارم اولین تولیدکننده خودرو در جهان است. بحران در صنعت خودروسازی ایران به سبب استفاده از فناوری موج دومی است.
درآمد ریالی ناشی از فروش نفت در سال گذشته به اظهار وزیر نفت ۲۸ هزار میلیارد تومان و بدهی صنعت خودرو و قطعه‌سازان به بانکها ۲۴ هزار میلیارد تومان است.
بدهی بانکی صنعت خودرو و قطعه‌سازی معادل ۸۶ درصد درآمد نفت است که غیرطبیعی است و نشان می‌دهد یک جای کار اشکال دارد. با فناوری موج دومی نمی‌شود خودرو تولید کرد، فقط بدهی بانکی تولید می‌شود. همه صنایع پتروشیمی گازی ایران که طی ۱۰ سال گذشته تاسیس شده است فناوری موج چهارمی دارد و ایران در این زمینه در جهان پیشرو است. اما در زمینه صنعت گاز چنین نیست.
توتال فرانسه فاز یک و دو پارس جنوبی را با فناوری موج سومی ایجاد کرد. بعدها ایران فازهای بعدی را با کپی‌برداری با مهندسی معکوس تکمیل کرد. اما توتال در قطر طی سالهای اخیر از فناوری موج چهارم استفاده کرد.
اگر با قایق از کنار تاسیسات قطری‌ها عبور کنید مشاهده می‌کنید که حجم تاسیسات قطری‌ها که طی پنج سال اخیر احداث شده، ۲۰ درصدِ حجم تاسیسات ایران است. گزارش‌های منتشرشده نشان می‌دهد از نظر هزینه تمام شده نیز ۲۵ درصد ایران هزینه کرده‌اند.
هزینه تمام‌شده توسعه پارس جنوبی با فناوری موج سوم ۴ برابر موج چهارمی است.
سر تکان دادن و نچ نچ کردن دردی را دوا نمی‌کند، من و تو هم جزیی از این فرآیندهای اشتباه هستیم، جزیی که اتفاقا خیلی خیلی موثر است …